Gà bị khò khè là tình trạng phổ biến khiến người nuôi lo lắng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, khả năng ăn uống, tăng trưởng và cả hiệu suất thi đấu của gà đá. Việc nhận biết nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng phương pháp điều trị đúng cách sẽ giúp hạn chế tổn thất và duy trì đàn gà khỏe mạnh. Trong bài viết dưới đây GVUI C1 sẽ hướng dẫn cách điều trị hiệu quả và phòng bệnh gà bị khò khè chi tiết.
Gà bị khò khè có lây lan không?
Gà bị khò khè thường do bệnh hô hấp lây lan qua không khí, thức ăn và nước uống hoặc tiếp xúc trực tiếp. Nếu không được cách ly và điều trị kịp thời, bệnh sẽ nhanh chóng lây lan trong đàn gây tổn thất nghiêm trọng. Đặc biệt môi trường chăn nuôi ẩm thấp, kém vệ sinh là điều kiện lý tưởng để mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.
Những nguyên nhân phổ biến về bệnh gà bị khò khè
Tình trạng gà bị khò khè có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau từ môi trường sống đến bệnh lý hoặc chế độ chăm sóc không hợp lý. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất như sau:
Nhiễm lạnh do thời tiết thay đổi
Gà là loài rất nhạy cảm với sự thay đổi của thời tiết đặc biệt là khi trời chuyển lạnh đột ngột, mưa kéo dài hoặc có gió lùa về đêm.
Những yếu tố này dễ khiến gà bị nhiễm lạnh từ đó phát sinh các vấn đề về hô hấp như khò khè, ho hoặc sổ mũi.
Nếu chuồng trại không kín gió hoặc lót nền kém thì độ ẩm cao sẽ khiến gà bị viêm đường hô hấp dẫn đến khò khè, ho, thở khó.
Nhiễm vi khuẩn và virus gây bệnh hô hấp
Một số bệnh truyền nhiễm như:
- CRD (Bệnh hô hấp mãn tính)
- IB (Viêm phế quản truyền nhiễm)
- ILT (Viêm thanh khí quản truyền nhiễm)
- Newcastle
Những tác nhân này tấn công trực tiếp vào hệ hô hấp làm gà ho, thở khò khè, hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mắt và có thể chết nếu không điều trị kịp thời.
Ký sinh trùng đường hô hấp
Gà cũng có thể bị giun, sán hoặc các loại ký sinh trùng ký sinh trong khí quản và phổi.
Những ký sinh này gây kích ứng, chèn ép khí quản khiến gà thở khó, kêu khẹc khẹc và giảm hoạt động.
Môi trường nuôi bẩn, ẩm thấp hoặc không thông thoáng
Một môi trường sống ẩm ướt không được dọn dẹp thường xuyên, tồn đọng phân, mùn rác… là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn và nấm mốc sinh sôi.
Không khí trong chuồng nuôi bị ô nhiễm sẽ khiến gà hít phải khí độc, bụi bẩn và sinh bệnh.
Các triệu chứng nhận biết gà bị khò khè
Để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh, người nuôi cần theo dõi kỹ các biểu hiện bất thường ở gà. Những triệu chứng thường gặp khi gà bị khò khè bao gồm:
- Thở khò khè, khó thở: gà phát ra tiếng khò khè rõ ràng khi thở và nhất là lúc vận động mạnh hoặc vào ban đêm khi ngủ. Một số con thở bằng miệng, há mỏ thường xuyên để lấy hơi.
- Chảy nước mũi, hắt hơi liên tục: gà thường xuyên hắt hơi, sổ mũi, nước mũi trong hoặc đục và kèm theo đó là hành động lắc đầu như muốn làm sạch dịch mũi.
- Xù lông, lờ đờ: gà thường xù lông, mắt lim dim đứng tách biệt với bầy đàn, ít di chuyển và phản ứng chậm với các kích thích xung quanh.
- Viêm kết mạc, mủ ở mũi và miệng: ở tình trạng nặng hơn gà có thể bị sưng mắt, viêm mí, mắt chảy ghèn vàng, có mủ đặc ở mũi hoặc miệng gây bốc mùi hôi làm gà khó thở và chán ăn nghiêm trọng.
Cách điều trị gà bị khò khè hiệu quả
Tùy theo mức độ bệnh, thể trạng của gà và điều kiện chăn nuôi mà bạn có thể áp dụng các phương pháp dân gian an toàn, ít tốn kém nhưng vẫn hiệu quả như sau:
Điều trị gà bị khò khè bằng tỏi và mật ong
Tỏi chứa allicin là chất kháng sinh tự nhiên giúp diệt vi khuẩn và virus, mật ong làm dịu cổ họng và tăng sức đề kháng.
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 2 tép tỏi ta (tỏi ta nhỏ, già).
- 1 thìa cà phê mật ong nguyên chất.
- 100ml nước sạch.
- Chén nhỏ, thìa khuấy, ống bơm/ống xi lanh không kim.
Quy trình thực hiện:
Bước 1: bóc vỏ tỏi và giã nhuyễn hoặc đập dập 2 tép.
Bước 2: trộn tỏi với 1 thìa mật ong và 100ml nước.
Bước 3: khuấy đều để hỗn hợp hòa tan hoàn toàn.
Bước 4: dùng ống xi lanh hút 10 đến 20ml và bơm nhẹ vào mép miệng gà. Cho uống ngày 1 đến 2 lần và liên tục từ 3 đến 5 ngày.
Lưu ý:
- Chỉ dùng tỏi tươi không để tỏi qua ngày.
- Nên pha lượng vừa đủ dùng trong ngày.
- Không cho uống khi gà quá yếu, nếu thấy gà khó uống hãy cho hỗn hợp loãng hơn.
Điều trị gà bị khò khè bằng lá chuối non
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 1 hoặc 2 tàu lá chuối non (nên chọn loại lá vừa nhú, có màu xanh nhạt, mềm và chưa bị già).
- Dao sắc hoặc kéo để thái nhỏ.
- Nước muối loãng để sát khuẩn.
Quy trình thực hiện:
Bước 1: chọn những tàu lá chuối non sạch, không bị sâu bệnh. Sau đó rửa sạch dưới nước và ngâm trong nước muối loãng khoảng 5 đến 10 phút để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (nếu có).
Bước 2: dùng dao sắc thái sợi mảnh và càng nhỏ càng tốt, mục đích là để gà dễ nhai, dễ nuốt và hấp thu tốt hơn tránh bị nghẹn.
Bước 3: trộn với thức ăn hoặc đút trực tiếp
Có 2 cách cho gà ăn:
- Trộn đều với thức ăn hàng ngày như cám, thóc đã ngâm mềm hoặc mồi (thịt, cá).
- Có thể vo thành viên nhỏ nếu gà không quen ăn rau và nhét trực tiếp vào miệng của gà.
- Liều lượng: từ 1 đến 2 lần/ngày và mỗi lần cho ăn khoảng 1 nắm nhỏ lá chuối tương đương 10 đến 15g.
- Duy trì cho gà ăn liên tục từ 3 đến 5 ngày, tùy theo tình trạng khò khè của gà.
Lưu ý quan trọng:
- Lá chuối non có tác dụng long đờm, làm sạch cổ họng và mát gan rất tốt cho gà đang bị khò khè nhẹ đến trung bình.
- Không nên dùng lá chuối quá già vì cứng, khó tiêu hoặc quá non sẽ ít chất.
- Sau khi dùng cách điều trị bằng lá chuối non cần theo dõi tình trạng của gà nếu không thuyên giảm sau 5 ngày nên kết hợp thêm phương pháp khác.
Điều trị gà bị khò khè bằng gừng tươi
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 1 củ gừng tươi (loại ta, còn vỏ, không héo).
- 1 muỗng nhỏ mật ong nguyên chất (nếu có).
- Dao, cối giã hoặc máy xay.
- Rây lọc hoặc khăn vải sạch.
Quy trình thực hiện:
Bước 1: rửa sạch gừng để cả vỏ, sau đó thái lát mỏng hoặc giã nhuyễn bằng cối đá.
Bước 2: cho gừng đã giã vào khăn vải hoặc rây để vắt lấy nước cốt khoảng 1 đến 2 muỗng cà phê cho mỗi lần dùng.
Bước 3: trộn đều nước gừng với một ít mật ong theo tỷ lệ 2:1 (2 phần nước gừng, 1 phần mật ong). Hỗn hợp này giúp long đờm, làm ấm cổ họng, sát khuẩn và tăng đề kháng tự nhiên cho gà.
Cách sử dụng:
- Đối với gà đá, gà chọi: nhỏ trực tiếp 2 đến 3 giọt vào miệng gà và thực hiện ngày 2 lần sáng và tối.
- Đối với gà nuôi thả hoặc gà đẻ: trộn nước gừng loãng vào nước uống khoảng 10ml/lít nước.
Liệu trình: duy trì trong 3 đến 5 ngày liên tục, nếu gà nặng có thể kết hợp thêm tỏi hoặc lá trầu.
Lưu ý quan trọng:
- Không cho uống quá nhiều vì gừng có tính nóng dễ làm gà bị bứt rứt nếu dùng quá liều.
- Tuyệt đối không dùng gừng khô hoặc bột gừng vì hiệu quả không cao và dễ gây kích ứng.
- Gà yếu, mới ốm dậy thì giảm liều, tránh sốc nhiệt.
Cách phòng gà bị khò khè được nhiều người áp dụng
Gà bị khò khè không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng thi đấu đối với gà đá mà còn làm giảm năng suất trong chăn nuôi. Tuy nhiên bệnh này hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu bạn thực hiện nghiêm túc những biện pháp sau:
Giữ chuồng trại thông thoáng và sạch sẽ
- Xây chuồng ở nơi cao ráo, tránh ẩm thấp và gió lùa trực tiếp.
- Đảm bảo chuồng có ánh sáng tự nhiên vào ban ngày và thông gió tốt.
- Thường xuyên dọn vệ sinh, thay trấu, sát trùng bằng vôi bột hoặc thuốc sát khuẩn chuyên dụng.
Chống lạnh và ôm nhiệt độ
- Mùa lạnh hoặc mưa nhiều cần che chắn chuồng kỹ, tránh gió tạt và sương muối.
- Sưởi ấm bằng đèn hoặc trấu rơm đốt ngoài chuồng nếu nuôi gà con hoặc gà yếu.
- Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và nhất là vào sáng sớm hoặc ban đêm.
Tăng sức đề kháng cho gà
- Trộn tỏi băm, gừng hoặc mật ong loãng vào thức ăn hoặc nước uống 2 đến 3 lần/tuần.
- Bổ sung thêm vitamin C, B-complex, men tiêu hóa và điện giải nếu thời tiết chuyển mùa.
- Cho gà ăn đúng giờ, đủ chất, đặc biệt chú ý lượng đạm và rau xanh.
Tiêm phòng và sử dụng vaccine đúng lịch
- Tiêm phòng các bệnh hô hấp như CRD (Mycoplasma), Newcastle, IB, ILT…
- Dùng vaccine phù hợp theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe gà.
- Không tiêm phòng khi gà đang yếu hoặc mắc bệnh.
Lời kết
Gà bị khò khè là tình trạng phổ biến nhưng nếu không được xử lý đúng cách, có thể dẫn đến suy hô hấp, còi cọc và lây lan ra cả đàn. Qua bài viết trên, hy vọng bạn đã hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và nắm được các phương pháp điều trị hiệu quả từ dân gian đến thú y.
